12 - Η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου - Ο Διονύσιος Σολωμός
Α' Κείμενο
Τον Απρίλιο του 1825 ο Κιουταχής, ξεκινώντας με πολυάριθμο στρατό από τη Λάρισα και υποτάσσοντας στο πέρασμά του πολλές περιοχές της Στερεάς, έφτασε στο Μεσολόγγι και το πολιόρκησε.
Η κατάληψή του είχε στρατηγική σημασία επειδή από εκεί περνούσε ο ένας από τους δύο δρόμους που οδηγούσαν στην Πελοπόννησο.
Το Μεσολόγγι βρισκόταν σε μια θέση με πολλά φυσικά πλεονεκτήματα. Το μεγαλύτερο μέρος της πόλης περιβαλλόταν από ρηχή λιμνοθάλασσα, ενώ το υπόλοιπο τμήμα της προστατευόταν με τάφρους και τείχος.
Το Μεσολόγγι είχε επιλέξει ως έδρα του ο Φαναριώτης Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, προσκαλώντας εκεί τον Άγγλο ποιητή λόρδο Μπάιρον και άλλους Φιλέλληνες.
Στην πόλη λειτουργούσε Νοσοκομείο, πλήρες μηχανουργείο για την κατασκευή πολεμικού υλικού και τυπογραφείο που εξέδιδε δύο εφημερίδες.
Εκεί επίσης είχαν καταφύγει πολλοί πρόσφυγες από τις γύρω περιοχές καθώς και αρκετοί ένοπλοι, κυρίως Σουλιώτες.
Η πολιορκία του Μεσολογγίου κράτησε σχεδόν ένα χρόνο. Τον πρώτο καιρό οι πολιορκημένοι απέκρουσαν με επιτυχία τους Τούρκους, ενώ ο Μιαούλης τους εφοδίαζε με τρόφιμα και πολεμοφόδια σπάζοντας τον τουρκικό αποκλεισμό από τη θάλασσα. Οι πολιορκημένοι αγωνιστές μάλιστα, με τη στήριξη του Καραϊσκάκη και άλλων οπλαρχηγών της Ανατολικής Στερεάς, επιτέθηκαν συντονισμένα στον στρατό του Κιουταχή, που αναγκάστηκε να υποχωρήσει.
Τον Δεκέμβριο του 1825 ο Ιμπραήμ έφτασε στο Μεσολόγγι για να ενισχύσει τα οθωμανικά στρατεύματα και ανέλαβε την αρχηγία της πολιορκίας. Η πολιορκία οργανώθηκε καλύτερα και ο αποκλεισμός της πόλης έγινε πιο στενός.
Χωρίς οργάνωση και οικονομικούς πόρους, οι ελληνικές δυνάμεις αδυνατούσαν να κινηθούν από ξηράς εναντίον των πολιορκητών, ενώ τα ελληνικά καράβια που επιχείρησαν να πλησιάσουν, απέτυχαν παρά τις προσπάθειές τους.
Οι πολιορκημένοι, εξαντλημένοι από τις μάχες, τις ασθένειες και την έλλειψη τροφής και πολεμοφοδίων, αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την πόλη με μυστική βραδινή έξοδο.
Η έξοδος έγινε τη νύχτα της 10ης Απριλίου του 1826, ξημερώνοντας Κυριακή των Βαΐων. Χωρισμένοι σε τρεις ομάδες, οι ένοπλοι θα προστάτευαν ανάμεσά τους τα γυναικόπαιδα, ενώ όσοι δεν μπορούσαν να ακολουθήσουν, θ' αντιστέκονταν μέσα στην πόλη ανατινάζοντας πυριτιδαποθήκες.
Το σχέδιο τους δεν πέτυχε, γιατί είχε γίνει γνωστό και ο εχθρός αγρυπνούσε και τους περίμενε.
Τα γυναικόπαιδα οπισθοχώρησαν προς την πόλη, όπου στο μεταξύ είχαν εισβάλει οι Τούρκοι. Πολλοί ήταν συγκεντρωμένοι στην μπαρουταποθήκη και, όταν μπήκαν μέσα και οι Τούρκοι, ο γερο-πρόκριτος Χρίστος Καψάλης έβαλε φωτιά και τινάχτηκαν όλοι στον αέρα. Η πόλη κυριεύτηκε και καταστράφηκε ολοσχερώς. Τα γυναικόπαιδα που αιχμαλωτίστηκαν, πουλήθηκαν ως σκλάβοι.
Η αντίσταση και η πτώση του Μεσολογγίου διαδόθηκαν στην Ευρώπη μέσα από έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών. Ένας από αυτούς, ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός από τη Ζάκυνθο, έγραψε το έργο «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι».
Β' Ερωτήσεις
1. Πότε ξεκίνησε η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου και από ποιον;
2. Γιατί η κατάληψη του Μεσολογγίου ήταν σημαντική για τους Τούρκους;
3. Γιατί το Μεσολόγγι ήταν σημαντική πόλη για τους Έλληνες και ποια ήταν τα πλεονεκτήματά του;
4. Πόσο κράτησε η πολιορκία του Μεσολογγίου; Τι έκαναν οι πολιορκημένοι τον πρώτο καιρό;
5. Μετά την αδυναμία του Κιουταχή να καταλάβει το Μεσολόγγι ποιος ανέλαβε να το πολιορκήσει;
6. Γιατί την περίοδο αυτή δεν μπορούσαν να βοηθήσουν το Μεσολόγγι οι ελληνικές δυνάμεις;
7. Ποια η κατάσταση των πολιορκημένων και ποια η απόφαση τους;
8. Ποιο ήταν το σχέδιο της εξόδου των πολιορκημένων και πότε πραγματοποιήθηκε;
9. Πέτυχε το σχέδιο της ηρωικής εξόδου των πολιορκημένων; Γιατί;
10. Η αντίσταση και η πτώση του Μεσολογγίου πώς διαδόθηκαν στη Ευρώπη;
