Με λίγα λόγια
Εξάσκηση
Περισσότερα...
Το ψηφιακό βιβλίο
Γλώσσα ΣΤ'
ΕΝΟΤΗΤΑ 10
Με λένε Σόνια

ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΜΕΤΑΒΑΤΑ ΡΗΜΑΤΑ

α) Μεταβατικά ονομάζονται τα ρήματα που παίρνουν ως απαραίτητο συμπλήρωμα στο νόημα τους αντικείμενο (ή αντικείμενα), δηλαδή η ενέργεια τους μεταβαίνει σε ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα.

Τα μεταβατικά ρήματα χωρίζονται σε:
- μονόπτωτα όταν το νόημα τους συμπληρώνεται από ένα μόνο αντικείμενο, το οποίο βρίσκεται συνήθως σε πτώση αιτιατική.

π.χ. - Υποκείμενο-- - -- --- Ρήμα - -- - - - Αντικείμενο
-----Ο κηπουρός------ σκαλίζει----- τον κήπο.


- δίπτωτα όταν το νόημα τους συμπληρώνεται από δύο αντικείμενα. Τότε το ένα αντικείμενο λέγεται άμεσο, γιατί σε αυτό πηγαίνει άμεσα η ενέργεια του ρήματος, και το άλλο ονομάζεται έμμεσο, γιατί σε αυτό πηγαίνει έμμεσα η ενέργεια του ρήματος. Το άμεσο αντικείμενο βρίσκεται συνήθως σε πτώση αιτιατική και απαντάει στην ερώτηση «ποιον;».

π.χ. - Υποκείμενο -Έμμεσο Αντ.- - Ρήμα ------- ----Άμεσο Αντ.
-----Ο παππούς ------μου--- --- αγόρασε -------ένα ποδήλατο.


β) Αμετάβατα ονομάζονται τα ρήματα που δεν παίρνουν ως συμπλήρωμα στο νόημα τους αντικείμενο (η ενέργεια τους δε μεταβαίνει σε κάποιο αντικείμενο).

π.χ. Υποκείμενο -----Ρήμα ----/---Υποκείμενο----- Ρήμα
-----Το μωρό -----κοιμάται. -/---Τα φρούτα----- ωρίμασαν.


ΤΟ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ

Ορισμένα ρήματα (είμαι, γίνομαι, φαίνομαι, εμφανίζομαι, λέγομαι, ονομάζομαι, γεννιέμαι, θεωρούμαι, παρουσιάζομαι, ορκίζομαι, διορίζομαι, σπουδάζω κ.ά.) συνδέουν τα υποκείμενα τους με ονόματα τα οποία δίνουν στα υποκείμενα αυτά μια ιδιότητα ή τους προσθέτουν ένα ή περισσότερα γνωρίσματα. Τα ονόματα αυτά λέγονται κατηγορούμενα.
Το κατηγορούμενο βρίσκεται συνήθως σε πτώση ονομαστική.

π.χ.- Η Μαρία φαίνεται άρρωστη. - Ο κ. Νικολάου εκλέγεται δήμαρχος.