Στα πρώτα χρόνια δημιουργίας του βυζαντινού κρότους η νομοθεσία που αφορούσε τις γυναίκες παρέμεινε ίδια με αυτήν που ίσχυε στο ρωμαϊκό κράτος. Η θέση της γυναίκας ήταν στο σπίτι.
Ο Ιουστινιανός ήταν ο πρώτος αυτοκράτορας που έδωσε κάποια δικαιώματα στις γυναίκες.
Οι γυναίκες παρέμεναν στο σπίτι και ασχολούνταν με τις δουλειές του σπιτιού και τα παιδιά τους. Όσες ήξεραν γράμματα μάθαιναν γραφή και ανάγνωση στις κόρες τους.
Μπορούσαν να παρακολουθούν τη λειτουργία στην εκκλησία από τον γυναικωνίτη, συνοδευόμενες από την οικογένεια τους. Επίσης, μπορούσαν να συμμετέχουν σε γιορτές και να επισκέπτονται τα δημόσια λoυτρά της πόλης.
Οι κοπέλες μπορούσαν να παντρευτούν από την ηλικία των 12 ετών, εφόσον το επέτρεπε ο πατέρας τους.
Απαγορευόταν στις γυναίκες να εργάζονται, αλλά, παρά τον νόμο, πολλές διακρίθηκαν στο εμπόριο, ενώ ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι κάποιες από αυτές ήταν γιατροί, μαίες, ιδιοκτήτριες καταστημάτων, κομμώτριες ή ράφτρες.
Γυναίκες που προέρχονταν από αρχοντικές οικογένειες έγιναν αυτοκράτειρες ή έπαιξαν σημαντικό ρόλο στα κοινά, όπως η Αγία Ελένη, μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, και η Θεοδώρα, σύζυγος του αυτοκράτορα Ιουστινιανού. Η Άννα Κομνηνή διακρίθηκε στην ιστορία και η Κασσιανή στην υμνογραφία.
Όλες οι γυναίκες, η καθεμία με τον δικό της τρόπο, βοήθησαν στην εξέλιξη του βυζαντινού κράτους.
