Στα μέσα του 11ου αιώνα οι Σελτζούκοι Τούρκοι απειλούσαν τις ανατολικές επαρχίες του Βυζαντίου. Με αρχηγό τους τον Αλπ-Αρσλάν, κατέκτησαν την Αρμενία, την Καππαδοκία, έφτασαν ως την Καισάρεια, με σκοπό να καταλάβουν την Κωνσταντινούπολη.
Ο αυτοκράτορας Ρωμανός Δ' ο Διογένης πήγε να αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους. Στη μάχη του Ματζικέρτ (1071) οι Βυζαντινοί νικήθηκαν και ο Ρωμανός αιχμαλωτίστηκε. Έτσι οι Τούρκοι ανενόχλητοι κατέλαβαν τη Μικρά Ασία.
Μετά από δέκα χρόνια ο αυτοκράτορας Αλέξιος Α' ο Κομνηνός αποφάσισε να αντιμετωπίσει τους Τούρκους. Τότε όμως από τον βορρά ήρθε ένας νέος εχθρός, οι Νορμανδοί. Αυτοί κατέλαβαν τη νότια Ιταλία, πέρασαν στη Βαλκανική χερσόνησο, κατέκτησαν το Δυρράχιο και προχώρησαν προς τη Θεσσαλονίκη και την Κωνσταντινούπολη. Ο στόλος τους λεηλάτησε την Πελοπόννησο.
Ο αυτοκράτορας Αλέξιος Α' ζήτησε τη βοήθεια των Βενετών, δίνοντας τους ως αντάλλαγμα εμπορικά προνόμια στη Μεσόγειο και στα βυζαντινά λιμάνια, ενώ τους επέτρεψε να φτιάξουν δική τους εμπορική συνοικία στον Γαλατά, χωρίς να πληρώνουν φόρους. Οι Βενετοί δέχτηκαν, βοήθησαν τους Βυζαντινούς και μαζί έδιωξαν τους Νορμανδούς μακριά από τα Βαλκάνια.