- Ο μονοκράτορας Κωνσταντίνος δυσκολευόταν να διοικήσει το τεράστιο ρωμαϊκό κράτος από τη Ρώμη για δύο λόγους:
* Η Ρώμη ήταν μακριά από τον Δούναβη και τα σύνορα της Ανατολής, όπου έκαναν επιθέσεις άλλοι λαοί.
* Η Ρώμη θύμιζε την ειδωλολατρία και τις διώξεις των χριστιανών.
- Έτσι ο Κωνσταντίνος αποφάσισε:
* να μεταφέρει την πρωτεύουσα στο Βυζάντιο.
* να εφαρμόσει το Διάταγμα των Μεδιολάνων (της Ανεξιθρησκίας) και να στηρίξει τον χριστιανισμό.
- Η νέα πρωτεύουσα ονομάστηκε Νέα Ρώμη, αλλά όλοι την έλεγαν Κωνσταντινούπολη. Εκεί συναντιόνταν οι εμπορικοί δρόμοι που ένωναν Ευρώπη και Ασία, αλλά και Εύξεινο Πόντο με Μεσόγειο. Οι επαρχίες της Ανατολής τροφοδοτούσαν την αυτοκρατορία με αρώματα, μπαχαρικά, κοσμήματα κ.ά.
- Στις ανατολικές περιοχές ζούσαν κυρίως ελληνόφωνοι πληθυσμοί, που ήταν χριστιανοί και στήριζαν τον αυτοκράτορα, επειδή η μητέρα του, η Ελένη, ήταν Ελληνίδα και χριστιανή.