ΤΕΛΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ("να", "για να") Οι τελικές προτάσεις εισάγονται με τους τελικούς συνδέσμους "να" και "για να" και απαντούν στην ερώτηση "για ποιο σκοπό" έγινε κάποια ενέργεια. π.χ. - Πήγε να φέρει τον γιατρό. - Τρέχει για να τον προλάβει. Μπορούμε να τις ξεχωρίσουμε από τις βουλητικές προτάσεις, αν προσπαθήσουμε να αντικαταστήσουμε το "να" με το "για να". Στις τελικές προτάσεις μπορούμε να το κάνουμε, ενώ στις βουλητικές, όχι. π.χ. - Ο θείος ήρθε να μας δει. (Ο θείος ήρθε για να μας δει. = τελική) - Ο Πέτρος θέλει να γίνει γιατρός. (Ο Πέτρος θέλει για να γίνει....= βουλητική)

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ("ώστε", "που") Οι αποτελεσματικές ή συμπερασματικές προτάσεις εισάγονται με τους αποτελεσματικούς συνδέσμους "ώστε" και "που" και εκφράζουν το αποτέλεσμα της πράξης που δηλώνεται από την κύρια πρόταση. π.χ. - Πεινούσε τόσο πολύ ώστε ζήτησε κι άλλο φαγητό. - Ο Θανάσης ήταν τόσο αστείος, που όλοι έβαλαν τα γέλια.

ΘΥΜΑΜΑΙ για τις ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Πρόταση λέγεται μια σειρά από λέξεις που έχει δικό της ξεχωριστό νόημα και περιέχει ένα ρήμα. Ανάλογα με το αν μπορεί να σταθεί ή όχι μόνη της στον λόγο, διακρίνονται σε κύριες ή ανεξάρτητες και σε δευτερεύουσες ή εξαρτημένες. π.χ. - Τα παιδιά ξύπνησαν όταν είχε ξημερώσει. - Ο Βασίλης σπούδασε για να μορφωθεί. - Πεινούσε τόσο πολύ ώστε ζήτησε κι άλλο φαγητό. Οι εξαρτημένες προτάσεις συμπληρώνουν τις κύριες και είτε λειτουργούν ως όροι τους (υποκείμενα, αντικείμενα) είτε μας δίνουν μια πληροφορία που αφορά την κύρια πρόταση. Δε στέκονται μόνες τους στο λόγο. Εισάγονται με συνδέσμους που τις ενώνουν με τις κύριες προτάσεις. Οι σύνδεσμοι μας δείχνουν τι λογής είναι οι εξαρτημένες προτάσεις. π.χ. - Ο θείος ήρθε να μας δει.(να = τελικός σύνδεσμος άρα το "να μας δει" είναι δευτερεύουσα τελική πρόταση)

ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ - Οριστικές και αυτοπαθείς Οι αντωνυμίες είναι κλιτές λέξεις που αντικαθιστούν τις ονοματικές φράσεις. Δίνουν στο λόγο συντομία και σαφήνεια και μας βοηθάνε να μιλάμε για πρόσωπα και πράγματα χωρίς να τα επαναλαμβάνουμε συνέχεια. - Οι οριστικές αντωνυμίες, ορίζουν ακριβώς ένα ουσιαστικό. - Οι αυτοπαθείς αντωνυμίες φανερώνουν πως το πρόσωπο που ενεργεί δέχεται την ενέργεια του ρήματος.

ΣΥΝΘΕΤΑ ΡΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΥΞΗΣΗ Τα δισύλλαβα ρήματα της α΄ συζυγίας (όσα δεν τονίζονται στη λήγουσα) παίρνουν στον παρατατικό και στον αόριστο μια επιπλέον συλλαβή, τη συλλαβή ε-. Η επιπλέον αυτή συλλαβή ονομάζεται αύξηση. π.χ. Στα ρήματα που έχουν ως πρώτο συνθετικό τους μια πρόθεση βάζουμε την αύξηση (-ε-) ανάμεσα στην πρόθεση και στο ρήμα. Η αύξηση αυτή ονομάζεται εσωτερική αύξηση. - Η εσωτερική αύξηση μπαίνει μόνο όταν τονίζεται. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: α) Υπάρχουν και τρία ρήματα που παίρνουν ως αύξηση τη συλλαβή η-. ξέρω ― ήξερα, θέλω ― ήθελα, πίνω ― ήπια (έπινα ο παρατατικός) β) Η προστακτική δεν παίρνει ποτέ αύξηση. π.χ. διάταξε - διατάξτε